Bij nader inzien: Oranje joekels van PostNL

PostNL heeft iets nieuws bedacht: een ‘innovatieve pakket- en briefautomaat’.

Het oranje gevaarte is een kast met lockers in verschillende maten. De bezorger van PostNL stopt er het pakket in dat je bij een webwinkel hebt besteld, en jij haalt het er weer uit met de pincode die je per sms of Whatsapp hebt ontvangen. Je kan er ook bestellingen retourneren die je bij nader inzien niet nodig had, of gewoon een brief posten.

Er staan nu vijftien buitenmaat brievenbussen in Almere en sinds kort ook twaalf in Tilburg. Uit Almere, waar de gemeente de welstandszorg goeddeels heeft afgeschaft, zijn weinig reacties te melden, maar in Tilburg is de commotie groot. Het gaat om felle oranje joekels, bijna manshoog, die worden neerkwakt waar het PostNL het beste uit komt. Met volle medewerking van de gemeente. Vergunningvrij, vooralsnog - het is geen uitgemaakte zaak of het hier om een nutsfunctie gaat, om straatmeubilair, of wellicht toch om een vergunningplichtig bouwwerk of een reclamezuil.

Buitensporig
De reacties liegen er niet om. In Tilburg dan, hè? Van ‘spuuglelijk’ tot ‘klantonvriendelijke baanverdringer’. Inmiddels heeft de Tilburgse Omgevingscommissie acht van de twaalf joekels aangemerkt als welstandsexces: bouwwerken met een buitensporigheid in het uiterlijk die ook voor niet-deskundigen evident is en die afbreuk doet aan de ruimtelijke kwaliteit van het gebied. De overige vier zouden kunnen blijven staan als de kleur wordt aangepast aan de context. Maar de Omgevingscommissie is er niet blij mee: ‘In het algemeen is het ongewenst om deze automaten in het openbare gebied te plaatsen’, aldus commissieleden in het Brabants Dagblad. De vergelijkbare kasten in Polen, Engeland en Canada maken duidelijk dat het ideale objecten zijn voor forse reclameboodschappen, als de exploitant een graantje mee wil pikken.

Het is nog de vraag of de gemeente het commissieadvies overneemt. Immers, eerst toestemming geven voor een proef en dan weer verbieden als welstandsexces is een juridisch mijnenveld. Wel haasten woordvoerders zich te zeggen dat het om een proef gaat en dat het allemaal maar tijdelijk is – maar iedereen weet hoe permanent iets tijdelijks kan zijn.
In Utrecht zijn dezelfde joekels al heel vroeg voorgelegd aan de welstandscommissie, die ze om de maat, de kleur, de vandalismegevoeligheid en vanwege precedentwerking ‘ten principale ongewenst’ heeft verklaard. Immers, PostNL is geprivatiseerd, en wat voor dit bedrijf geldt, zou dan ook voor SANDD, DHL, Zalando etc. moeten gelden. Zo’n voor-informatievraag zou in Tilburg wellicht ook verstandig zijn geweest.

Inpandig
En trouwens, ze hoeven de openbare ruimte helemaal niet te verpesten. Die joekels kunnen immers ook best inpandig en niet zo dominant worden neergezet. Nieuw is dat niet: het ‘jonge en dynamische’ bedrijfje De Buren heeft sinds 2011 al vijftig onbemande pakket-afhaalpunten in Nederland. In stadsgarages in Rotterdam, bijvoorbeeld en onder de MediaMarkt in Hoog Catharijne. Dag en nacht bereikbaar. Of het een commercieel succes is, moet nog blijken, maar van een welstandsexces is daar in elk geval geen sprake.

FtC | december 2017
Aanmelden voor de nieuwsbrief Federatie Ruimtelijke Kwaliteit kan via:
http://www.ruimtelijkekwaliteit.nl/aanmelden-nieuwsbrief