18-10-21Monumenten tegen rampen beschermen

De aardgas-aardbevingen in Groningen hebben duizenden monumenten beschadigd. De herstelkosten lijken onbetaalbaar. Moeten we die monumenten maar opgeven? Wie bepaalt eigenlijk wat er gebeurt, als monumenten door rampen of oorlogsgeweld worden bedreigd?

Ooit (in 1954, in het Haagse UNESCO-conferentie) werd een systeem ontwikkeld om bijzondere monumenten te beschermen tegen oorlogsgeweld. Erfgoed is geen 'eigendom' van een land, maar van de wereldgemeenschap en vernietiging ervan treft daarom niet alleen het slachtoffer, maar ook de dader - was ongeveer de redenering.

Het effect van die conferentie is de introductie geweest van de wit-blauwe schildjes. Monumenten met een bijzondere betekening zijn voorzien van zo'n wit-blauw schildje, om 'de vijand' te waarschuwen dat hij dat gebouw niet moest vernietigen. Een kleine 6.000 monumenten is voorzien van zo'n schildje.

Onlangs heeft minister Van Engelshoven te stoppen met het ophangen, controleren en registreren van die schildjes. Ook zonder zijn onze monumenten, volgens de minister, wel voldoende beschermd tegen oorlogsgeweld.

Dat standpunt was niet besproken met de erfgoedsector, en kwam als een grote verrassing. Het is een mooie aanleiding om de bescherming van monumenten tegen geweld opnieuw te agenderen. Niet alleen tegen oorlogsgeweld, maar ook tegen het natuurgeweld van de klimaatverandering. Een recente inventarisatie leert dat 6000 monumenten een groot risico lopen bij eventuele overstromingen en tegelijkertijd lijdt een groot aantal onder bodemdaling en de effecten van verdroging (zoals paalrot).

De erfgoedsector heeft minister Van Engelshoven gevraagd om op korte termijn een symposium te organiseren over de bescherming van monumenten tegen rampen.

Lees hier de brief van de erfgoedorganisaties

Terug naar het overzicht