01-09-10Het draagvlak voor welstand is groot

Tientallen gemeenten hebben de Tweede Kamer reeds gewaarschuwd voor de teloorgang van oude gebouwen.

De welstandscommissies in Nederland doen belangrijk werk, en ze doen hun werk over het algemeen goed. Dat vindt de overgrote meerderheid van de mensen die met de welstandscommissie te maken krijgen. De Federatie Welstand deed onderzoek onder architecten en bewoners naar hun opvattingen over het welstandsadvies.

Tachtig procent van de mensen die hun bouwplan laten beoordelen vinden het belangrijk dat er gelet wordt op de kwaliteit van hun woonomgeving. Evenveel mensen vinden dat de commissie goed moet letten op de kwaliteit van het centrum. Een iets kleinere groep vindt het belangrijk dat de commissie aandacht besteedt aan de kwaliteit van het buitengebied (76 %) en aan de kwaliteit van bedrijventerreinen (62 %).

De groep mensen die welstandsadvisering volstrekt onbelangrijk vindt is verwaarloosbaar klein: slechts twee procent (als het over de eigen woonomgeving gaat) tot vijf procent (in het geval van de bedrijventerreinen).
Ook zijn de geënquêteerde bezoekers aan de welstandscommissie  over het algemeen te spreken over de manier waarop hun plan behandeld wordt. Ze geven de commissie het rapportcijfer 8 voor de manier waarop het werk wordt gedaan. De bewoners en architecten vinden dat er voldoende ruimte is voor overleg en inspraak en ook over de snelheid van de besluitvorming zijn de bezoekers tevreden.

Natuurlijk wilde de Federatie Welstand weten of mensen die teleurgesteld moesten worden omdat hun bouwplan niet aan de welstandseisen voldoet, veel negatiever oordelen over het nut van de welstandsadvisering en de behandeling door de welstandscommissie. Dat bleek tot onze eigen verrassing niet zo te zijn.  Ook al kregen ze een negatief welstandsadvies, ze vinden welstandszorg net zo belangrijk (79%) als de anderen, en ze vinden dat ze voldoende gelegenheid kregen om over hun plan met de commissie in gesprek te gaan.

In Nederland wordt elk bouwplan voorgelegd aan één of meer leden van de gemeentelijke welstandscommissie. Dat is een commissie van onafhankelijke experts en burgers, die beoordelen of het ontwerp voldoet aan de criteria die de gemeente daarvoor heeft geformuleerd. Die welstandscriteria staan in de gemeentelijke welstandsnota. Uit het onderzoek van de Federatie Welstand blijkt dat de informatie over de criteria verbeterd kan worden. De Federatie stimuleert gemeenten om de welstandscriteria met de toelichting die erbij hoort op Internet te plaatsen.

Het onderzoek werd in 2009 uitgevoerd onder 327 bezoekers aan welstandsvergaderingen in Friesland, Overijssel, Gelderland, Utrecht, Zuid-Holland en Zeeland. 44 van hen kregen te horen dat hun plan niet voldoet aan redelijke eisen van welstand, en dat ze dus geen bouwvergunning kunnen krijgen. Dat is een vrij hoog percentage, veroorzaakt door het feit dat in de vergaderingen van de plenaire welstandscommissie alleen de complexe plannen worden behandeld met een grote impact op de openbare ruimte, en de omstreden plannen die naar het oordeel van het gemandateerde lid van de commissie niet zonder een bespreking in de voltallige commissie van een positief advies kunnen worden voorzien. Verreweg de meeste bouwplannen worden snel en efficiënt door één of enkele gemandateerde leden van de welstandscommissie afgehandeld. In totaal krijgt zo’n 95 procent van de bouwplannen een positief oordeel, soms na uitgebreide discussie en wijziging van het eerste ontwerp.

Het onderzoek weerspreekt de veel gehoorde opvatting dat welstandszorg betuttelend, bureaucratisch en uit de tijd zou zijn.
Het onderzoek bevestigt daarmee de resultaten van ons eerdere klanttevredenheidsonderzoek uit 2006 en van enquêtes, uitgevoerd door het ministerie van VROM (gehele bevolking) en door Architectuur Lokaal (wethouders).

Terug naar het overzicht

Nieuwe Publicaties

Onderstaande publicaties zijn zolang de voorraad strekt, tegen verzendkosten te bestellen bij de Federatie Ruimtelijke Kwaliteit: info@ruimtelijkekwaliteit.nl

  • Jaarverslag over 2022Jaarverslag over 2022

    In 2022 groeide de formatie van de Federatie Ruimtelijke Kwaliteit en werden er tal van initiatieven genomen en activiteiten ontplooid. Financieel waren er de nodige tegenvallers.

    lees verder

  • Ruimtelijke Kwaliteit bij Fabrieksmatige WoningbouwRuimtelijke Kwaliteit bij Fabrieksmatige Woningbouw

    Meer goede woningen op de korte termijn én blijvende ruimtelijke kwaliteit met elkaar verenigen is het doel van het traject Ruimtelijke Kwaliteit bij Fabrieksmatige Woningbouw

    lees verder

  • Duurzame StadsgezichtenDuurzame Stadsgezichten

    De huizen in beschermde stadsgezichten worden ook verduurzaamd. Hoe is dat mogelijk zonder afbreuk te doen aan de ruimtelijke kwaliteit en de erfgoedwaarde?

    lees verder

Federatie Ruimtelijke Kwaliteit