Het Erfgoedplatform lobbyt over grenzen

Zeventien leden telt het Erfgoedplatform inmiddels. Gezamenlijk trekken zij op om de belangen van materieel en immaterieel erfgoed te behartigen. Ook de Federatie Ruimtelijke Kwaliteit is lid. Het verhaal van een plek wordt steeds belangrijker.


De laatste winnaar van de BNG Bank-erfgoedprijs (uitgereikt door het Erfgoedplatform) was
Bergen op Zoom. De jury roemde onder andere het straatbeeld- en plaveisel, met relatief weinig commerciële ontsiering...

Het verhaal van een plek wordt verteld door velen: naast archeologen en monumentenzorgers, ook door degenen die het immateriële erfgoed zoals streekgebruiken en -feesten bewaren en door organisaties die de digitale toegankelijkheid van archieven verzorgen. De wenselijkheid van een herbestemming boven sloop wordt een stuk overtuigender als er verhalen en beelden bekend zijn over de geschiedenis van dat gebouw. Ook in het ontwerpen en het adviseren over ingrepen in de publieke ruimte wordt het narratieve aspect steeds belangrijker.  Het ‘verhaal van de plek’ is cruciaal in de vraag of een ontwerper zijn plan maakt met respect voor de omgevingskwaliteit.


...en de weer zichtbaar gemaakte oude muurreclames

Hoeders van de verhalen komen samen in het Erfgoedplatform. Voor de Federatie Ruimtelijke Kwaliteit biedt het een ontmoeting met relevante disciplines uit het erfgoedveld. Inmiddels bestaat het Erfgoedplatform uit zeventien leden uit alle hoeken:  roerend en onroerend materieel erfgoed,  als ook immaterieel erfgoed (zie kader). Aan de wieg van het platform staat Kunsten ’92. Dit is de  belangenorganisatie voor de hele kunst-, cultuur- en erfgoedsector, met 390 leden uit alle disciplines; theaters, musea, orkesten, toneel- dansgezelschappen, kunstenaarsorganisaties, erfgoedorganisaties, brancheorganisaties en fondsen. In 2009 bleek dat ook de erfgoedsector behoefte had aan een gezamenlijke lobby en zijn enkele aangesloten erfgoedorganisaties bijeengekomen in een eigen platform. De BNG Bank Erfgoedprijs als stimulering voor goed gemeentelijk erfgoedbeleid werd geïntroduceerd en bij verkiezingen zijn beleidsagenda’s over erfgoed opgesteld. Momenteel bereidt het Erfgoedplatform een erfgoedbeleidsagenda voor met het oog op de landelijke verkiezingen in 2017.

Kijk- en luistercijfers
Erfgoed heeft de afgelopen jaren zijn belang weten aan te tonen. Vergeleken met de kunst- en de ruimtelijke sector is erfgoed tijdens de bezuinigingen redelijk overeind gebleven. De belangstelling voor de eigen geschiedenis en het cultureel erfgoed groeit, mogelijk als reactie op een steeds verder globaliserende wereld. Het is de erfgoedwereld bovendien gelukt te integreren met andere sectoren, denk aan de creatieve industrie en ruimtelijke ordening. Juist nu het belang van erfgoed breed wordt gevoeld, is het noodzakelijk om na te denken over de toekomst van de erfgoeddisciplines.
Zeker in het licht van de ingezette decentralisatie, die cultureel erfgoed minder een zaak van professionals maakt en meer ‘van ons allemaal’. Hoe ga je als erfgoedorganisatie om met de (voorgestelde) grotere betrokkenheid van burgers? De rol van de ‘expert’ verandert. En welke financiële gevolgen gaat dit hebben? Worden in de erfgoedsector ook ‘kijk- en luistercijfers’ bepalend? Over deze onderwerpen wisselen leden van het Erfgoedplatform ideeën uit en wordt - eventueel - een gezamenlijk geluid georganiseerd.

De leden van het Erfgoedplatform komen één keer per jaar bijeen om bij te praten over actualiteiten binnen hun organisaties en bredere maatschappelijke tendensen die raken aan erfgoed. Wanneer daar behoefte toe wordt gevoeld, kunnen leden van het Erfgoedplatform ook tussentijds bijeenkomen om gezamenlijk te reageren op maatschappelijke en politieke actualiteiten. De platformleden houden elkaar via de mail op de hoogte als zij initiatieven nemen rondom beleidsbeïnvloeding of als zij incidenten, ‘brandhaarden’ en interessante ontwikkelingen signaleren die aandacht van het Erfgoedplatform behoeven.

Aardbevingsschade
De casus van de aardbevingsschade in Groningen kan het belang van de samenwerking in het Erfgoedplatform illustreren. Wie alleen door de bril van veiligheid en kostenafweging kijkt (als de schijn niet bedriegt, dan kijkt met name de NAM zo), komt met oplossingen die geen draagvlak vinden. De schoonheid en eigenheid van Groningen hangt bijvoorbeeld nauw samen met de opbouw van het landschap, de bedijkingen, de wierden, de rol van de herenboeren in hun borgen tegenover de veenderijen en keuterboeren op het land. Kennis van architectuur en bouwhistorie is voor het Groningse drama niet genoeg. Juist de samenwerking vanuit alle erfgoeddisciplines met partijen in de bouw en het ruimtelijk domein is noodzakelijk om alternatieven te ontwikkelen die recht doen aan de Groningse historie en kunnen rekenen op draagvlak onder de bevolking. Het is één voorbeeld van het belang van interdisciplinaire samenwerking.
Maria Lamslag van Kunsten ’92 en Flip ten Cate

 

Leden Erfgoedplatform Kunsten ’92

 

Aanmelden voor de nieuwsbrief Federatie Ruimtelijke Kwaliteit kan via:
http://www.ruimtelijkekwaliteit.nl/aanmelden-nieuwsbrief




Nieuwe Publicaties

Onderstaande publicaties zijn zolang de voorraad strekt, tegen verzendkosten te bestellen bij de Federatie Ruimtelijke Kwaliteit: info@ruimtelijkekwaliteit.nl

  • Jaarverslag over 2022Jaarverslag over 2022

    In 2022 groeide de formatie van de Federatie Ruimtelijke Kwaliteit en werden er tal van initiatieven genomen en activiteiten ontplooid. Financieel waren er de nodige tegenvallers.

    lees verder

  • Ruimtelijke Kwaliteit bij Fabrieksmatige WoningbouwRuimtelijke Kwaliteit bij Fabrieksmatige Woningbouw

    Meer goede woningen op de korte termijn én blijvende ruimtelijke kwaliteit met elkaar verenigen is het doel van het traject Ruimtelijke Kwaliteit bij Fabrieksmatige Woningbouw. 

    lees verder

  • Duurzame StadsgezichtenDuurzame Stadsgezichten

    De huizen in beschermde stadsgezichten worden ook verduurzaamd. Hoe is dat mogelijk zonder afbreuk te doen aan de ruimtelijke kwaliteit en de erfgoedwaarde?

    lees verder

Alle publicaties
Federatie Ruimtelijke Kwaliteit